Soms wordt eerst een kleine operatie uitgevoerd om een stukje van de hersentumor te verwijderen: een biopsie. Dit stukje tumor is nodig voor de weefseldiagnose. Aan de hand van de diagnose kan vervolgens een grote ingreep gedaan worden om de tumor (gedeeltelijk of geheel) te verwijderen. Soms wordt dit gelijktijdig gedaan, tenzij:
- de tumor op een ongunstige plaats in de hersenen of hersenstam ligt.
- het niet duidelijk is of het om een gezwel gaat. Er kan namelijk ook sprake zijn van een ontsteking of andere afwijking.
Bij een biopsie zal de neurochirurg altijd een boorgaatje in de schedel maken. Via dat gaatje kan hij of zij een biopsienaald in de hersenen schuiven tot op de plaats van de tumor (of afwijking). Er zijn verschillende manieren om een biopsie uit te voeren.
Een stereotactische biopsie gebeurt onder plaatselijke verdoving of onder narcose. Meestal kunt u de volgende dag weer naar huis. Op de dag van de operatie wordt er een soort metalen kroon (frame) op uw hoofd bevestigd. Hierop zijn de coördinaten aangegeven die van belang zijn voor de operatie. Nadat de kroon op uw hoofd is geplaatst wordt er een CT- of MRI-scan gemaakt, waarna de neurochirurg de coördinaten kan berekenen die worden gebruikt tijdens de operatie. De chirurg neemt dan via een klein gaatje in uw schedel wat tumorweefsel weg.
Om deze techniek te kunnen toepassen is het noodzakelijk om een MRI-scan van het hoofd te maken. Dit gebeurt kort voor de ingreep, meestal op de dag hiervoor. Als een MRI-scan niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat u een pacemaker heeft, kan een CT-scan worden gemaakt. Bij beide onderzoeken krijgt u doorgaans contrast ingespoten in de bloedvaten. Meestal krijgt u plakkertjes (fiducials) op het hoofd geplakt die te zien zijn op deze neuronavigatiescan. De arts gebruikt de neuronavigatiescan om tijdens de operatie een veilige ‘route’ te berekenen naar de hersentumor. De arts gebruikt de scan dus om via de computer een neuronavigatie-geleide naaldbiopt uit te voeren. De scan kan ook worden gebruikt om een open biopt te doen. Neuronavigatie-geleide biopten worden vrijwel altijd onder algehele narcose uitgevoerd.
Een open biopsie betekent dat de neurochirurg een boorgat maakt op de plaats van de tumor. Hiermee kan hij of zij met het blote oog de tumor zien en zo biopten nemen van het afwijkende weefsel. Deze techniek wordt meestal gebruikt bij oppervlakkige afwijkingen, die snel zichtbaar zijn als het boorgat is gemaakt en de hersenvliezen zijn geopend. Om de exacte plek van het boorgat te bepalen kan een neuronavigatiescan worden gebruikt, maar dit hoeft niet per se. Dit is afhankelijk van de grootte van de tumor. Open biopten worden meestal gedaan onder algehele narcose.