Als uw huisarts op basis van uw klachten denkt dat u mogelijk een hersentumor heeft, verwijst hij of zij u door naar een neuroloog om de diagnose vast te stellen. De neuroloog kan nauwkeuriger onderzoeken wat de oorzaak van de klachten is.
Een hersentumor: de klachten herkennen
Het vermoeden dat u een hersentumor heeft, kan ontstaan omdat uw klachten in die richting wijzen. Klachten waaraan u een hersentumor zou kunnen herkennen zijn plotselinge epileptische aanvallen of drukkende hoofdpijn. Wanneer de hoofdpijn gepaard gaat met misselijkheid en uitvalsverschijnselen, is dat voldoende reden voor een doorverwijzing naar de neuroloog.
Hoe wordt de diagnose hersentumor vastgesteld?
Als de arts vermoedt dat u een hersentumor heeft, is de volgende stap om te bepalen of dit écht zo is: het stellen van de diagnose. Er volgen diverse onderzoeken die moeten uitwijzen of er daadwerkelijk sprake is van een hersentumor. Als dat het geval is, wordt bepaald welk type tumor het betreft en wat de graad is. Deze informatie is van groot belang voor het stellen van de diagnose en het bepalen van de behandelingsmogelijkheden.
Om een hersentumor te diagnosticeren, zijn verschillende vormen van onderzoek mogelijk. Deze leggen we hieronder verder uit.
De neuroloog kan op een betrekkelijk eenvoudige manier te weten komen hoe uw hersenen en uw lichaam functioneren, namelijk via gerichte vragen en neurologische testen. Zo gaat de neuroloog na of uw zintuigen (zicht, gehoor, evenwicht) goed functioneren en of u last heeft van verlammingsverschijnselen, gevoelsstoornissen of coördinatieproblemen. Daarnaast beoordeelt de neuroloog of er problemen zijn met spreken, rekenen, lezen, tekenen, concentreren, inprenten, oriënteren en denken.
Om de diagnose van een hersentumor te kunnen vaststellen, is het nodig om uw hersenen in beeld te brengen. Via een CT-scan, een MRI-scan of een fMRI-scan wordt een afbeelding van uw hersenen gemaakt en de eventuele tumor in beeld gebracht. Dit geeft informatie over:
- de locatie en grootte van de tumor
- de structuur van de tumor (bijvoorbeeld holtevorming, verkalking of onregelmatigheid)
- de effecten van de tumor op omliggende hersengebieden
Een scan geeft geen uitsluitsel over de aard van de tumor (goedaardig of kwaadaardig). Om de daadwerkelijke diagnose van de hersentumor te kunnen vaststellen, is weefselonderzoek nodig.
Wanneer uit beeldvormend onderzoek blijkt dat er sprake is van een hersentumor, verwijst de neuroloog u doorgaans door naar een neurochirurg. De neurochirurg bespreekt de opties voor een operatie. Voor een definitieve diagnose van de hersentumor is het nodig om tumorweefsel te onderzoeken. Dit wordt gedaan door een patholoog in een gespecialiseerd laboratorium. Het verkrijgen van tumorweefsel voor verder onderzoek, kan op twee manieren:
Biopsie
Een biopsie is een kleine ingreep waarbij via een boorgaatje in de schedel een stukje tumor wordt weggenomen.
Operatie
De operatie heet ook wel een craniotomie en is een ingreep waarbij de neurochirurg (een deel van) de tumor verwijdert. Dit levert niet alleen materiaal op voor diagnostisch onderzoek, maar is ook een behandelmethode.
Sommige mensen herkennen een hersentumor naar aanleiding van epileptische aanvallen. In dat geval wordt ook een EEG (elektro-encefalogram) gemaakt.
Een EEG is een grafische weergave van de elektrische hersenactiviteit. Met een EEG kan worden aangetoond of er sprake is van afwijkingen in de hersenactiviteit. Wanneer de hersenactiviteit verstoord is, bijvoorbeeld bij epilepsie, kan de EEG afwijkend zijn.
Een EEG is een registratie van de elektrische activiteit in de hersenen. Hiermee kan worden vastgesteld of er sprake is van afwijkingen in de hersenactiviteit, zoals die voorkomen bij epilepsie. De hersenen verwerken voortdurend informatie, wat gepaard gaat met wisselende elektrische signalen. Elektroden op het hoofd meten deze signalen – vaak zeer kleine stroompjes – en brengen eventuele verstoringen in beeld.
Waar vinden de onderzoeken plaats?
Na het herkennen van klachten die passen bij een hersentumor, moet de daadwerkelijke diagnose worden vastgesteld. De meeste onderzoeken worden uitgevoerd op de polikliniek of op de afdeling radiologie van het ziekenhuis. Soms zijn meerdere afspraken nodig, bijvoorbeeld voor een extra scan, waardoor u vaker naar het ziekenhuis moet. In bepaalde gevallen is een korte ziekenhuisopname praktischer, zodat meerdere onderzoeken snel achter elkaar kunnen worden gedaan en de diagnose van een hersentumor eerder kan worden vastgesteld.