Vermoeidheid bij een hersentumor

Vermoeidheid bij een hersentumor komt bij veel mensen voor. Soms is ongewone vermoeidheid zelfs de eerste klacht die op kanker wijst. De groei van een tumor kost veel energie en de tumor kan stoffen uitscheiden die vermoeidheid veroorzaken. Moeheid kan dus al vóór de diagnose merkbaar zijn. Bij mensen met een laaggradige hersentumor is vermoeidheid een van de belangrijkste klachten.

Ook tijdens de behandeling komt vermoeidheid veel voor. De behandelingen vragen energie, net als de spanningen eromheen. Soms veroorzaken de behandelingen zelf moeheid. Bij chemotherapie kan bijvoorbeeld bloedarmoede ontstaan, waarbij vermoeidheid een klacht is. Hier leest u meer over vermoeidheid bij een hersentumor, de gevolgen en hoe u er beter mee om kunt gaan.

Wat is ‘vermoeidheid bij een hersentumor’ precies?

Met vermoeidheid bedoelen we hier niet de gewone moeheid die mensen voelen na een dag werken of een paar uur sporten. Bij de vermoeidheid die we beschrijven is er geen verband met activiteit of inspanning. Soms is de vermoeidheid voortdurend aanwezig. Sommige mensen zijn al een uurtje na het opstaan uitgeput. De intensiteit kan sterk wisselen en soms komt het uit het niets, op de meest onverwachte momenten.

Gevolgen van vermoeidheid bij een hersentumor

Vermoeidheid kan als klacht op de voorgrond staan, maar staat bijna nooit op zichzelf. Vaak komen er dingen bij, zoals piekeren, niet goed kunnen slapen, spanning en moeite hebben met concentreren. Veel mensen zijn emotioneel uit balans: ze irriteren zich heel snel of huilen vaker dan anders. Ook lichamelijke klachten spelen nogal eens mee, zoals spierpijn of gebrek aan eetlust.

Ook uw omgeving ondervindt de gevolgen. Misschien moeten uw partner en kinderen taken van u overnemen. Het kan goed zijn dat u minder – of helemaal geen – zin hebt in seks. Ook op het werk kunnen problemen ontstaan omdat u niet meer kan voldoen aan verwachtingen.

Vermoeidheid na de behandeling

Na de behandeling van een hersentumor herstellen veel mensen en bouwen ze stap voor stap hun energie weer op. Maar dat lukt niet altijd. Voor veel mensen blijft vermoeidheid bij een hersentumor een langdurig probleem, zelfs jaren na de behandeling(en). Deze vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben.

Mogelijke oorzaken van (blijvende) vermoeidheid

Blijvende vermoeidheid bij een hersentumor heeft vaak meerdere oorzaken. Dat kunnen lichamelijke oorzaken zijn, zoals bijwerkingen van de behandelingen, maar er kunnen ook psychische oorzaken zijn. Veel mensen die worden behandeld voor kanker hebben last van stress. Een overmaat aan stress put het lichaam op den duur uit.

Vermoeidheid kan ook een direct gevolg zijn van hersenletsel. Het kost de hersenen meer energie om alle binnenkomende informatie te verwerken en op te slaan. Een grote hoeveelheid informatie kan erg verwarrend zijn voor mensen met hersenletsel. De hersenen kunnen de hoeveelheid ‘werk’ niet aan: ze kunnen niet langer zoveel informatie in zo’n hoog tempo verwerken. Daarom voelen veel mensen zich niet op hun gemak in situaties met te veel prikkels, bijvoorbeeld in een drukke of onrustige omgeving. Als er toch te veel prikkels binnenkomen, kan vermoeidheid een gevolg zijn. Andere reacties zoals boosheid, agressie of onzekerheid komen ook voor. 

Hulp zoeken: meld vermoeidheid aan uw zorgverlener

Bespreek uw vermoeidheid altijd met uw arts of verpleegkundige. Zij hebben veel ervaring en kunnen helpen met adviezen of doorverwijzingen. Soms is er een behandelbare oorzaak. Behandelbare oorzaken zijn bijvoorbeeld: bloedarmoede als gevolg van de chemotherapie, ondervoeding door een gebrek aan eetlust of uitputting doordat u veel last heeft van pijn en misselijkheid. 

Probeer ook voor uzelf na te gaan wat een oorzaak kan zijn. Bedenk dat vermoeidheid ook oorzaken kan hebben die niet met de hersentumor of de behandeling ervan te maken hebben. Slecht slapen, ongezond eten, stress, piekeren, een andere aandoening of medicijnen – het kunnen allemaal oorzaken van vermoeidheid zijn. 

Vermoeidheid voorkomen of verminderen

Een goede conditie bij de start van de behandeling verkleint de kans op ernstige vermoeidheid. Sommige ziekenhuizen starten daarom al vóór of tijdens de behandeling met programma’s gericht op het verbeteren van de conditie.

Omgaan met blijvende vermoeidheid

Als u door hersenletsel minder aankunt dan vroeger, is het belangrijk om een nieuw evenwicht te vinden. De beschikbare energie moet goed verdeeld worden, zonder steeds uw grenzen te overschrijden. Gebeurt dit wel, dan blijft de vermoeidheid aanwezig en kunnen er andere klachten ontstaan, zoals hoofdpijn, slapeloosheid of depressieve gevoelens. U komt dan in een neerwaartse spiraal terecht.

Hulpverleners kunnen u helpen bij het omgaan met vermoeidheid. Na de behandelingen kunnen mensen nog lang moe blijven. Toch weten de meesten hun energie stap voor stap weer op te bouwen, zodat ze de draad van hun leven weer kunnen oppakken – al zal die draad niet meer dezelfde zijn.