Met deze tips vermindert u de impact van vermoeidheid door een hersentumor. Deze klacht komt veel voor en kan veroorzaakt worden door de tumor zelf, de behandeling of medicatie. De moeheid is vaak intens en langdurig, en kan het dagelijks leven flink beïnvloeden. Gelukkig zijn er manieren om er beter mee om te gaan. Op deze pagina leest u praktische tips om toe te passen bij vermoeidheid door een hersentumor.
Tips bij vermoeidheid door een hersentumor: evenwicht
Het evenwicht vinden tussen rust en activiteit is belangrijk om uw vermoeidheid tegen te gaan. Gebruik hiervoor de volgende tips:
- Neem uw vermoeidheid serieus. Voelt u het opkomen? Neem dan direct rust en ga pas weer verder als u zich echt uitgerust voelt. Door op tijd pauze te nemen, voorkomt u dat de moeheid erger of langduriger wordt.
- Zorg voor een regelmatig dagritme. Sta op een vaste tijd op en ga op een vaste tijd naar bed. In bed blijven liggen maakt u meestal alleen maar lomer.
- Blijf actief, maar met beleid. U kunt waarschijnlijk niet meer doen wat u vroeger deed. Begin uw dag met een lijstje van wat u moet doen en wat u graag wilt doen. Wissel lichte en zwaardere taken af en bouw voldoende rustmomenten in.
- Voorkom tijdsdruk. Plan uw dag ruim in, neem regelmatig een rustpauze (maar slaap overdag niet te lang). U hoeft niet alles in één keer te doen. Een rapport hoeft niet in één dag af; de zolder hoeft niet in één keer opgeruimd.
- Spreid energieverbruik. Denk na over hoe u handelingen efficiënter kunt uitvoeren. Haal bijvoorbeeld alles in één keer van boven of doe de zware boodschappen op de terugweg. Kijk ook of u handelingen kunt combineren. Bijvoorbeeld: bedenk wat u allemaal van één hoog moet halen, zodat u maar één keer de trap op en af moet.
- Probeer uw dagindeling aan te passen en rekening te houden met momenten dat u fit of moe bent. Dit kan als uw vermoeidheid een dagelijks patroon heeft. Doe inspannende dingen op een gunstige tijd en zorg ervoor dat u op uw slechte momenten tijd en ruimte heeft om te rusten.
- Probeer na uw behandelingen (liefst ook tijdens) te bewegen. Ga elke dag een stukje wandelen of fietsen, al is het maar een ommetje. Ook als u zich nog moe voelt, kan het helpen om uw lichaam een beetje te trainen.
Maak gebruik van hulp
Hulpmiddelen zijn er niet voor niets en naasten bieden hun hulp niet voor niets aan; maak er gebruik van. De onderstaande tips kunnen hierbij helpen:
- Laat anderen taken van u overnemen die vermoeiend zijn. U kunt bijvoorbeeld de administratie doen, terwijl een ander het huishouden overneemt. Soortgelijke taakverdelingen zijn misschien ook op het werk mogelijk.
- Laat zware (huishoudelijke) werkzaamheden aan anderen over. Als u dit moeilijk vindt, bedenk dan dat u hierdoor energie overhoudt voor andere dingen. U heeft dus een goede reden om sommige taken aan anderen over te laten.
- Vraag gezinszorg aan. U kunt voor een aantal uren per week gezinszorg krijgen om huishoudelijke werkzaamheden uit handen te geven.
Maak het uzelf gemakkelijk
- Maak gebruik van geheugensteuntjes. Veel mensen die last hebben van vermoeidheid hebben moeite om zich te concentreren en dingen te onthouden. Maak daarom gebruik van briefjes voor de boodschappen, uw planning en telefoontjes.
- Pas uw huis aan. Gebruik een werkstoel op zwenkwieltjes in de keuken, zet een (stevig) plastic krukje onder de douche en gebruik een draagbare telefoon.
- Maak gebruik van digitale hulpmiddelen. Boodschappen, bibliotheekdiensten, bankzaken, vakanties boeken en verzekeringen afsluiten kan tegenwoordig online geregeld worden.
Andere tips bij vermoeidheid door een hersentumor
- Kies bewust wat u doet. Probeer niet alleen ‘nuttige’ dingen te doen, maar ook ontspannende activiteiten te plannen. Ontspanning helpt om energie weer op te bouwen.
- Doe ontspanningsoefeningen. Ademhalingsoefeningen of geleide ontspanning kunnen helpen bij vermoeidheid, maar ook bij pijn en misselijkheid. In de boekhandel zijn veel boeken met ontspanningsoefeningen te vinden. Deze boeken zijn vaak voorzien van een gesproken instructie op cd.
- Houd een vermoeidheidsdagboek bij. Noteer per dagdeel hoe u zich voelt. Zo herkent u patronen en kunt u daar uw dagindeling op afstemmen. Als u weet dat u ’s ochtends de meeste energie heeft, kunt u de zwaarste activiteiten op dat tijdstip plannen.
- Leef gezond. Eet goed, slaap voldoende, en vermijd stimulerende middelen zoals koffie, energiedrankjes, chocolade of alcohol. Die kunnen averechts werken.
De PRET-strategie
De PRET-strategie is ook een veelgebruikte strategie uit de lijst aan tips bij vermoeidheid door een hersentumor. Overigens niet alleen door mensen met een chronische ziekte; ook veel gezonde mensen maken er gebruik van. Door de naam, PRET-strategie, zijn de tips makkelijk te onthouden:
- Pauzeren. Een leven met hersenletsel kost veel energie: daardoor heeft u minder energie over voor andere zaken. Ga dus zorgvuldig om met de hoeveelheid beschikbare energie. Neem tijdig een pauze. Bouw voldoende rustmomenten in uw dag in. Regelmatig een korte pauze is beter dan één lange pauze. Plan na een drukke dag een rustdag.
- Rustige omgeving. Zorg voor een rustige omgeving. Zo voorkomt u dat u te veel prikkels krijgt, waardoor u vermoeid raakt en uw klachten ernstiger worden. Zet bijvoorbeeld de tv of radio uit als u een gesprek wilt voeren.
- Eén ding tegelijk. Voer taken één voor één uit. Als u twee dingen tegelijk doet, gaat dit ten koste van uw aandacht en concentratie.
- Tempo. Pas uw tempo aan. U hoeft niet terug naar uw schema van vroeger. Als u uzelf voldoende tijd gunt, zult u zien dat veel zaken u makkelijker af gaan. Dit werkt motiverend.
Vermoeidheid door een hersentumor is zwaar, maar met de juiste balans en aanpassingen valt er vaak goed mee om te gaan. Gelukkig zijn er voldoende tips voor het omgaan met vermoeidheid door een hersentumor. Daarbij zijn de belangrijkste punten: luister naar uw lichaam, neem op tijd rust en vraag hulp als dat nodig is.